Stress bij jonge kinderen is geen fase. Het is een signaal.
Onze maatschappij kent een hoge stressbelasting, en dat sijpelt steeds vaker door naar de allerkleinsten. Kinderen ervaren op jonge leeftijd al een constante prikkeling van hun stresssysteem. Ze worden sneller boos, trekken zich terug, bijten, slaan, pesten of ‘luisteren niet’. Maar dit is geen onwil – het is communicatie. Het lichaam spreekt wanneer woorden nog ontbreken. Stress zie je terug in gedrag. Altijd.
Wat nog vrij onbekend is: de manier waarop een kind in de eerste jaren leert omgaan met spanning, vormt de blauwdruk voor zijn of haar latere emotieregulatie. Wie niet leert kalmeren via een ander, leert het ook niet zelf. Dat maakt vroege signalering en begeleiding geen luxe, maar noodzaak.
En het stopt niet bij het kind. Stress werkt systemisch. Ouders, pedagogisch medewerkers en leerkrachten brengen hun eigen spanningshistorie mee. Wat niet opgelost is, wordt onbewust doorgegeven – soms generaties lang. Dat noemen we traumatische overdracht. Kinderen nemen niet alleen woorden en gedrag over, maar ook de emotionele lading eronder. Stress is niet alleen besmettelijk – het
resoneert.
Een gespannen volwassene in de groep beïnvloedt het hele klimaat. Chronische stress ondermijnt het immuunsysteem, verkleint het leervermogen en verstoort de hechting. We moeten dus leren
kijken voorbij gedrag, en leren reguleren – voor het kind en voor onszelf.
In deze masterclass leer je hoe je stress- en emotieregulatie bij jonge kinderen herkent, duidt en ondersteunt. We werken aan bewustzijn van je eigen stressreacties, want echte co-regulatie begint bij jou.
Wil je begrijpen waarom dat ene kind altijd ‘explodeert’ bij jou? Waarom jij zelf zo moe bent na een dag werken met jonge kinderen? En wat je kunt doen om veerkracht op te bouwen in plaats van leeg te lopen? Dan is deze masterclass precies wat je nodig hebt.
Programma
09.30 uur – 11.00 uur
Emoties, stress en het brein: hoe werkt het echt?
- Wat zijn emoties? Wat is stress? En hoe werkt het stressrespons-systeem écht?
- Inzicht in het autonome zenuwstelsel: vechten, vluchten, bevriezen, fawnen
- Hoe beïnvloedt stress de werking van het brein en het lichaam (denk aan hormonen, neurotransmitters en immuunsysteem)?
- De impact op gedrag: wat zie je bij jonge kinderen én bij jezelf?
- Introductie op trauma: waarom gedrag soms niets met het ‘nu’ te maken heeft
11.00 uur – 11.15 uur
Pauze
11.15 uur – 12.30 uur
Stressgedrag herkennen en de rol van overlevingsmechanismen
- Welke stresssignalen herken je bij jezelf en bij jonge kinderen?
- Wat gebeurt er onder de oppervlakte bij ‘lastig gedrag’?
- Trauma als niet-afgemaakte stressrespons
- Werkvorm: verken je eigen stresspatronen – waar zitten ze in jouw lijf, in jouw reacties?
- Wat helpt jou om uit je automatische overlevingsmodus te komen?
12.30 uur – 13.30 uur
Lunch
13.30 uur – 14.45 uur
Van stressdrager naar stressregulator: jij als instrument
- Hoe gebruik je jezelf als co-regulerend instrument?
- De rol van verbale en non-verbale communicatie
- Werken met kinderen: hoe leg je hen op een veilige en begrijpelijke manier uit wat overprikkeling is?
- Oefenen met de metafoor van Aap, Fant en Krook – spelenderwijs inzicht geven in het stressbrein
14.45 uur – 15.00 uur
Korte pauze
15.00 uur – 16.15 uur
Oefenen met interventies
- Praktische tools om stress te reguleren bij jonge kinderen en bij jezelf
- Hoe herstel je veiligheid in gespannen situaties?
- Oefenen met vertragen, spiegelen, spiegelen, en co-reguleren
- Reflectie: wat neem je mee uit deze dag dat echt het verschil maakt?
16.15 uur – 16.30 uur
Afronding & evaluatie
- Wat heeft geraakt? Wat beklijft?
- Wat vraagt om verdieping? Wat wil je morgen anders doen?
Doelgroep
Leiders en medewerkers van kinderdagverblijven, peuterspeelzalen of leerkrachten in het primair onderwijs, maar ook jeugdhulpverleners die werken met jonge kinderen.
Leerdoelen
Aan het eind van deze masterclass hebben deelnemers:
- Inzicht in wat stress werkelijk is, hoe het zich opbouwt in lichaam en brein, en welke rol emoties hierin spelen
- Kennis van de werking van het stressrespons-systeem (vecht-, vlucht-, bevries- en faunreacties), en hoe dit zich uit bij jonge kinderen en volwassenen
- Bewustzijn van de invloed van hormonale en neurologische processen (zoals cortisol, oxytocine en dopamine) op gedrag, emotieregulatie en welzijn
- Begrip van de impact van (onverwerkt) trauma op stressregulatie en de overdracht daarvan tussen volwassenen en kinderen
- Vaardigheid in het herkennen van stresssignalen bij jonge kinderen en het onderscheiden van stress- versus gedragsproblemen
- Inzicht in je eigen stresspatronen, triggers en automatische overlevingsmechanismen
- Handvatten om jezelf als instrument van stressregulatie in te zetten, via verbale en non-verbale communicatie
- Praktische tools en interventies om jonge kinderen te helpen bij emotieregulatie, met aandacht voor veiligheid, hechting en relationele afstemming
- Vaardigheid in het uitleggen van stress en overprikkeling aan jonge kinderen op een speelse, veilige manier (o.a. met behulp van de metafoor van Aap, Fant en Krook)
- Reflectie op de eigen professionele rol in stressdynamiek en co-regulatie, en hoe kleine veranderingen in houding en benadering grote impact kunnen hebben
Voorwaarden
Op dit aanbod zijn de algemene voorwaarden van Logavak Opleidingsgroep BV van toepassing.